Słowniczek

Antresola - górna część kondygnacji lub pomieszczenia znajdującą się nad przedzielającym je stropem pośrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniętą przegrodami budowlanymi od strony wnętrza, z którego jest wydzielona.

Belka spocznikowa - poziomy element konstrukcyjny przyjmujący obciążenia ze spocznika oraz stanowiący oparcie dla biegu schodów.

Belka stropowa - podstawowy poziomy element konstrukcyjny stropu, lub stropodachu.

Dach czterospadowy - dach o dwóch połaciach podłużnych w kształcie trapezu i dwóch połaciach bocznych w kształcie trójkąta. Taki rodzaj dachu zwany jest także brogowym.

Dach dwuspadowy - dach o dwóch połaciach dachowych, ściany boczne w obrębie dachu zwane są szczytowymi. Linia wyznaczona przez zetknięcie się połaci dachu nazywana jest kalenicą.

Dach kopertowy - namiotowydach o czterech połaciach w kształcie trójkąta zbiegających się w jednym punkcie (wierzchołku).

Dach mansardowy - dach łamany, zbudowany z dwóch oddzielonych od siebie gzymsem powierzchni połaci dachowych. Dach mansardowy może być dachem dwu- lub czterospadowym. François Mansart, francuski architekt okresu baroku, spopularyzował to rozwiązanie konstrukcyjne, wykorzystując poddasze jako część użytkową.
Rozróżniamy typy: francuski - część dolna o spadku około 60°, część górna o spadku około 30°,
polski - posiada jednakowy spadek obu części, krakowski - odmiana typu polskiego.

Dach pulpitowy - dach jednospadowy (o jednej połaci dachowej). Ściany boczne budynku zwane są szczytowymi, tylna ściana na wysokości poddasza nazywana jest ścianą pulpitową. Ściana ta, ze względów pożarowych może wystawać ponad dach.

Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
- dokument wydany w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Decyzja o warunkach zabudowy nie zastępuje planu miejscowego w znaczeniu pełnienia funkcji aktu prawa miejscowego, ale jest dla organu architektoniczno-budowlanego dokumentowym wyznacznikiem dopuszczalności lokalizacji określonej inwestycji w określonym miejscu.

Dokumentacja budowy - pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książka obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu- także dziennik montażu.

Dokumentacja powykonawcza - dokumentacja budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi.

Instalacja odgromowa - jest to instalacja elektryczna, która ochrania budynek przed wyładowaniami atmosferycznymi. Montuje się ją na dachu budynku.

Kubatura budynku
- objętość budynku, liczona zgodnie z normą PN-ISO-9836:1997, czyli wraz z przegrodami zewnętrznymi i wewnętrznymi (ścianami, stropem, dachem i podmurówką).

Lukarna - pionowe okienko na dachu doświetlające poddasze.

Mapa co delów projektówych - opracowanie kartograficzne, niezbędne do uzyskania pozwolenia na budowę. Wykonanie jej należy zlecić uprawnionemu geodecie. Zakres mapy winien obejmować obszar, który niezbędny jest dla dokonania analizy otaczającego zagospodarowania, istotnego dla określenia przez urząd wpływu planowanej inwestycji na środowisko i otoczenie.

Portfenetr, Porte-fenetre - (fr. porte - drzwi, fenetre - okno) wysokie okno sięgające od podłogi do sufitu, zabezpieczone zewnętrzną balustradą.
Obecnie wykorzystywane jest jako zamiennik balkonu, szczególnie w wysokich budynkach oraz tam, gdzie z założenia elewacja budynku ma być płaska. Można stosować nie wyżej niż 25 m nad terenem (Dz. Ustaw 75, poz. 690, §303 pkt 3). W pomieszczeniach głębokich, a szczególnie w wąskich umożliwia dobre doświetlenie wnętrza na całej długości i na całej wysokości pomieszczenia łącznie z podłogą i sufitem, dając efekt równomiernego rozkładu światła w części przyokiennej i w głębi pomieszczenia poprzez zachowanie zacienionych partii blisko ściany zewnętrznej i bardzo dobrą dalekosiężność.

Powierzchnia użytkowa - Powierzchnia wewnątrz wszystkich pomieszczeń budynku liczona w świetle ścian. W pomieszczeniach na poddaszu powierzchnia:
- powyżej 2,2m jest liczona w 100%,
- pomiędzy 1,4m a 2,2m w 50%,
- poniżej 1,4m nie jest brana pod uwagę - zgodnie z ustawą z dnia 21,06,2001r. "O ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu Cywilnego". Do powierzchni tej nie wliczamy powierzchni pomieszczeń gospodarczych, garaży i piwnic, które są określane jako powierzchnia usługowa.

Powierzchnia usługowa - powierzchnia wewnętrzna wszystkich pomieszczeń pomocniczych takich jak garaż, strych, piwnice, pomieszczenia gospodarcze budynku, liczona w świetle ścian. W pomieszczeniach na poddaszu powierzchnia powyżej 2,20m jest wliczona w 100%, między 1,40m a 2,20m w 50%, natomiast poniżej 1,40 m nie jest brana pod uwagę. (wg PN-7-/B-02365)

Powierzchnia zabudowy - Powierzchnia terenu zajęta przez budynek w stanie wykończonym bez tarasów, schodów zewnętrznych i podjazdów, zgodnie z normą PN-ISO-9836 z października 1997.

Poziom terenu - należy przez to rozumieć przyjętą w projekcie rzędną terenu w danym miejscu działki budowlanej.

Pozwolenie na budowę - jest to decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego (art. 3 pkt 12 Prawa budowlanego, Dz. U. z 2003 r., nr 207, poz. 2016 t.j. z późniejszymi zmianami).

Prace przygotowawcze na terenie budowy - to wytyczenie geodezyjne obiektu w terenie, wykonanie niwelacji terenu, zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów, wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy. Prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem.

Prawo autorskie - w opisie każdego projektu architekt zastrzega sobie, że inwestor i wykonawca nie mogą bez jego zgody wprowadzać zmian zniekształcających zamysł architektoniczny. Projekt architektoniczny jest dziełem twórczym, a zatem przedmiotem prawa autorskiego. Autor zbywa jedynie prawo do jednorazowej realizacji dzieła - nie można więc wykorzystać projektu po raz drugi, w innym miejscu. Nie można również, bez zgody autora, go kopiować ani rozpowszechniać w innym celu niż jego realizacja.

Roboty budowlane - budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Stan surowy - etap budowy, na którym zakończone są prace dot. elementów konstrukcyjnych. Gotowe są fundamenty, ściany, stropy, więźba i pokrycie dachowe. Rozróżnia się dodatkowo podział na stan surowy zamknięty (posiadający stolarkę - drzwi i okna) oraz otwarty (bez stolarki).

Ściany jednowarstwowe - jest to propozycja dla niecierpliwych. Takie ściany nie wymagają ocieplenia, ale ciepłego i wytrzymałego materiału, dlatego buduje się ją z ceramiki poryzowanej; betonu komórkowego lub keramzytobetonu. Muruje się je na cienkowarstwowe zaprawy klejowe (w przypadku elementów o dużej dokładności wymiarowej) lub ciepłochronne. By zapobiec ucieczkom ciepła, wszelkie ubytki w ścianie uzupełnia się materiałami zapewniającymi dobrą izolacyjność. Ściany wykańcza się tynkiem tradycyjnym lub cienkowarstwowym.

Ściany dwuwarstwowe - Jest to popularne rozwiązanie łączące zalety ściany jedno- i trójwarstwowej. Składają się z warstwy nośnej i ocieplenia. Można je murować z każdego materiału, przy czym warstwa nośna musi mieć 18-30cm. Grubość izolacji (12-20cm) dyktuje współczynnik przenikania ciepła U, który nie może przekraczać 0,3 W/(2K). Przegrody dwuwarstwowe potrafi wybudować każda ekipa. Najpierw muruje się warstwę nośną, a potem – od strony zewnętrznej – mocuje się system ocieplenia (na klej, rzadziej kołki lub na ruszcie metalowym bądź drewnianym). Ściany wykańcza się tynkiem lub okładziną.

Ściana kolankowa - to ściana poddasza, ustawiona nad ścianami zewnętrznymi domu na wieńcu stropowym ostatniej kondygnacji. Na niej oparta jest konstrukcja więźby dachowej. Ścianka musi więc być tak wykonana, by przenosiła obciążenie z dachu na strop i ściany niższej kondygnacji. Wykonuje się ją po to, by zwiększyć wysokość i przestrzeń poddasza.

Ściana konstrukcyjna (nośna) - pionowa przegroda, która przejmuje obciążenia z wyżej położonych elementów konstrukcji budynku i przekazuje na fundament oraz dzieli kondygnacje na pomieszczenia użytkowe.

Ściana szczytowa - zewnętrzna ściana konstrukcyjna na poziomie poddasza w domach o dachach dwuspadowych. Usytuowana jest w kierunku poprzecznym w stosunku do połaci dachowej. Przejmuje obciążenia zewnętrzne z dachu oraz ciężar własny konstrukcji więźby dachowej i przekazuje na niżej położone elementy konstrukcyjne.

Świadectwo charakterystyki energetycznej - to dokument zawierający podstawowe wskaźniki dotyczące ochrony cieplnej, zużycia energii oraz ocenę poziomu jakości energetycznej zrealizowanego budynku. Obowiązek dołączania od 1 stycznia 2009r. tego dokumentu do wniosku o pozwolenie na użytkowanie budynku oznacza, że po zakończeniu budowy należy zlecić uprawnionej do tego osobie wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej.

Wynika to z następujących uregulowań prawnych: USTAWA z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane 

Teren budowy - przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy.

Wiatrołap (przedsionek) - pomieszczenie pomiędzy wejściem a wnętrzem. Jego zadaniem jest przede wszystkim wyrównanie różnicy temperatur panujących, zwłaszcza zimą, na zewnątrz budynku i we wnętrzu, w celu ochrony ciepła. W budowlach sakralnych funkcję przedsionka pełni kruchta, w bazylikach wczesnochrześcijańskich narteks.

Więźba dachowa - drewniana konstrukcja dachu, drewniany szkielet dachu, który przenosi obciążenia z pokrycia dachowego.

Wykusz - forma architektoniczna wzorowana na budownictwie Bliskiego Wschodu (architektura islamu) stanowiąca wystający z lica elewacji element poszerzający przylegające wnętrze. Zazwyczaj wsparty na wspornikach z oknami lub otworami strzelniczymi, nakryty osobnym daszkiem.

Wysokość budynku - służącą do przyporządkowania temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu, lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

Zabudowa jednorodzinna - zabudowa jednorodzinna wg art. 3 pkt.2a Ustawy Prawo budowlane to: "budynek wolnostojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekracząjącej 30% powierzchni całkowitej budynku".

Wynika z tego, że na jednej działce gdzie plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza tylko zabudowę jednorodzinną możemy wybudować dom dwurodzinny, czyli jednorodzinny - dwulokalowy. W kategorii Intensywna zabudowa jednorodzinna zgrupowane są projekty domów dwurodzinnych do zabudowy bliźniaczej i szeregowej. Taka zabudowa również klasyfikuje się jako zabudowa jednorodzinna.